Hipertansiyon Tedavisi
Dolaşım sisteminde yer alan atardamar içindeki kanın basıncı tansiyon olarak tanımlanır. Kan basıncının atardamar duvarına yansıyan kuvveti artar ve kalp hastalıklarına neden olabilecek kadar yükseğe çıkarsa buna hipertansiyon denir.
Halk arasında yüksek tansiyon olarak bilinen hipertansiyon, sık rastlanan bir rahatsızlıktır. Hipertansiyonun düşürülmemesi durumunda ortaya ciddi komplikasyonlar çıkabilir ve hastanın uğradığı hasar miktarı artabilir. Hatta bu komplikasyonlar kalp krizi, felç, iç kanama ve kalp yetmezliğiyle sonuçlanabilir.
Hipertansiyon Nedenleri Nelerdir?
Hipertansiyonun büyük bir bölümü tanımlanabilir nedene sahip değildir. Yüksek tansiyona neden olan faktörlerse rahatsızlık tipine göre değişmektedir. %95 orana yakın biçimde ortaya çıkan birincil hipertansiyonun nedeni genelde tespit edilemez. İkincil hipertansiyonun oluşumunun altındaysa tıbbi nedenler yatmaktadır. İkincil hipertansiyona neden olan durumlar aşağıdaki gibi sıralanabilir:
- Böbreküstü bezi tümörleri
- Kan damarlarında doğuştan bulunan anormallikler
- Uyku apnesi
- Tiroid sorunları
- Reçetesiz ağrı kesici kullanımı
- Doğum kontrol hapı kullanımı
- Uyuşturucu kullanımı
Hipertansiyon Neden Meydana Gelir?
Hipertansiyon, yüksek tansiyon olarak da bilinen bir sağlık durumudur ve kan basıncının normalden daha yüksek olmasıyla ilgilidir. Kan basıncı, kalbin kanı pompalaması ve kan damarlarının direnci arasındaki dengenin bir sonucudur. Hipertansiyon, bu dengeyi bozan bir dizi faktörden kaynaklanabilir. Bu faktörler arasında kalıtsal yatkınlık, yaşam tarzı faktörleri, obezite, yüksek tuz alımı, alkol tüketimi, sigara içimi ve bazı kronik hastalıklar yer alabilir.
Hipertansiyon genellikle belirtiler göstermeyebilir ve bu nedenle “sessiz katil” olarak da bilinir. Ancak, yüksek tansiyon kalp hastalığı, inme, böbrek yetmezliği ve diğer ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Bu nedenle, hipertansiyonu önlemek ve tedavi etmek çok önemlidir. Yaşam tarzı değişiklikleri, diyet, egzersiz, stres yönetimi ve ilaçlar, hipertansiyonun yönetilmesine yardımcı olabilir.
Hipertansiyonun neden kaynaklandığını tam olarak anlamak zor olsa da yüksek tansiyonu önlemek için alabileceğimiz birçok adım vardır. Düzenli tıbbi kontroller, sağlıklı bir yaşam tarzı ve hipertansiyon için reçeteli ilaçların kullanımı, bu rahatsızlığı önlemek ve tedavi etmek için en etkili yöntemler arasındadır.
Hipertansiyon Tipleri ve Belirtileri Nelerdir?
Hipertansiyon primer (birincil) ve seconder (ikincil) olmak üzere iki tipe sahiptir. Primer hipertansiyonun gelişimi kademeli olup yıllar içerisinde devam etmektedir. İkincil hipertansiyon, birincilden farklı olarak aniden ortaya çıkmaktadır. Bu tipte karşılaşılan tansiyon değeri de diğerine göre daha yüksek seyreder.
Tansiyon değeri kişinin cinsiyeti ve yaşı gibi pek çok faktöre göre değişkenlik gösterebilir. Bir kişinin normal tansiyon değeri, diğeri için yüksek ya da düşük olarak nitelendirilebilir. Dolayısıyla erişkin kişilerin yılda en az iki kez doktor gözetiminde tansiyon ölçümü yaptırması tavsiye edilir.
Yüksek tansiyon hastalarında bazen herhangi bir belirti gözlenmez. Hipertansiyon belirtileri genelde değerlerin hayati riske neden olabilecek kadar yükseldiğinde gözlenir. Yüksek tansiyon nedeniyle belirtilen şikayetleri aşağıdaki gibi sıralamak mümkündür:
- Baş ağrısı
- Burun kanaması
- İdrara sık çıkma durumu
- Bulanık görme
- Nefes darlığı
- Yorgunluk ve halsizlik
- Bacak bölgesinde şişlik
- Kulak çınlaması
Basit basınç ölçüm cihazıyla tansiyon değerinin tespit edilmesi mümkündür. 120/80 mmHg değeri normal kabul edilen seviyedir. Değerin artmasıyla kişide; öncül hipertansiyon, 1. evre hipertansiyon ve 2. evre hipertansiyon durumu gerçekleşmektedir. Yüksek tansiyonun tedavi edilmediği ve kontrol altına alınmadığı durumda belirti ve semptomlar giderek kötüleşebilir. Hastanın yaşam kalitesi de bunun doğal bir sonucu olarak düşüşe geçer.
Hipertansiyon Nasıl Tedavi Edilir?
Hipertansiyon tanı ve tedavisi mutlaka uzman doktorlar tarafından yapılmalıdır. Tansiyon ölçüleri ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak farklı kategorideki ilaçlarla tedaviye başlanır. Doktorun inisiyatifine bağlı olarak tek bir ilaç yüksek dozda verilebilir. Bunun dışında daha düşük dozlarda bir ilaç kombinasyonunun oluşturulması da mümkündür.
En olumlu sonuç için ilaçların belirli aralıklarla değiştirilmesi sıklıkla kullanılan bir yaklaşımdır. Bazı durumlarda tansiyon seviyesi ilaçlarla düşmez ve tedaviye karşı direnç gösterebilir. Bu tip vakalarda tansiyonun farklı ilaçlarla kontrol altına alınması hedeflenir. Sonuç olumsuz olursa, yüksek tansiyona neden olan kaynak bulunur ve ortadan kaldırılmaya çalışılır.
Hipertansiyon Nasıl Geçer?
Toplumda sık karşılaşılan diğer hastalıklarda olduğu gibi, hipertansiyonun da yaşam tarzını değiştirerek kontrol altında tutmak mümkündür. Hareketli yaşam tarzı, tuz tüketiminin kısıtlanması, aşırı kilo alımının engellenmesi ve alkolden uzak durarak; tansiyon dengede tutulabilir. Bunun dışında kişinin sağlıklı bir diyet benimsemesi gerekir. Bu bağlamda ağırlıklı olarak; tahıl, sebze, meyve, balık ve süt ürünleri tüketilmelidir.
Gün içerisinde yeterli potasyum alındığından emin olunmalı ve sodyum tüketimine sınırlandırma getirilmelidir. Düzenli egzersiz yapmak da hem stresi hem de yüksek tansiyonu düşürme noktasında başarılı bir alışkanlıktır.
